Derivatif adalah instrumen kewangan yang nilainya diperoleh daripada harga aset asas atau sekumpulan aset, seperti saham, bon, komoditi, mata wang, atau kadar faedah. Derivatif sering digunakan oleh pelabur dan pedagang untuk mengurus risiko, membuat spekulasi mengenai pergerakan harga, atau meningkatkan kecairan di pasaran kewangan.
Jenis derivatif yang paling biasa termasuk kontrak hadapan, opsyen, swap, dan kontrak hadapan tidak tetap (forward contracts). Instrumen ini membolehkan pedagang mendapat pendedahan kepada perubahan harga aset asas tanpa perlu memiliki aset tersebut secara langsung. Ini memberikan peluang untuk memanfaatkan pergerakan harga dengan menggunakan margin, di mana hanya sebahagian kecil daripada nilai aset diperlukan untuk membuka posisi.
Derivatif digunakan secara meluas untuk tujuan pengurusan risiko. Sebagai contoh, sebuah syarikat mungkin menggunakan derivatif mata wang atau kadar faedah untuk melindungi diri daripada turun naik dalam kadar pertukaran atau kos pinjaman. Spekulator juga menggunakan derivatif untuk cuba mengaut keuntungan daripada jangkaan perubahan dalam keadaan pasaran.
Walaupun derivatif menawarkan peluang besar untuk keuntungan, mereka juga melibatkan risiko yang ketara, terutamanya apabila leverage digunakan. Pergerakan kecil dalam harga aset asas boleh menyebabkan keuntungan atau kerugian yang besar.
